Sữa mẹ là điều kỳ diệu nhất nuôi lớn con suốt những năm tháng đầu đời, đặc biệt là giai đoạn bé từ 0 – 6 tháng tuổi, dinh dưỡng bé hấp thụ vào cơ thể hoàn toàn là qua sữa mẹ. Vậy mẹ sau sinh nên ăn gì để nhiều sữa cho con bú và cải thiện chất lượng sữa giúp bé nhanh lớn hơn?
1. Điều kỳ diệu từ sữa mẹ
Có một số điều rất thú vị về sữa mẹ mà không phải ai cũng biết, đặc biệt là các mẹ lần đầu sinh em bé.
Sữa mẹ không ai giống ai: sữa mẹ là đặc trưng riêng của mỗi bà mẹ dù đều có thành phần dinh dưỡng như nhau nhưng lại khác về hàm lượng dinh dưỡng và mùi vị của sữa. Đặc biệt, sữa mẹ chỉ về đủ lượng cần thiết khi bé ty và bé càng ty ít, sữa mẹ càng không về nhiều
Sữa mẹ thay đổi trong từng cữ bú: lượng sữa lúc ban đầu người mẹ tiết ra trong đầu cữ bú được gọi là nước sữa và có tác dụng làm giảm cơn khát của bé. Khi bé tiếp tục ty mẹ, lượng nước sữa này sẽ được thay thế bằng sữa giàu chất béo, protein và năng lượng tăng dần đến cuối cữ bú. Lúc này sữa có chức năng thỏa mãn cơn đói của trẻ. Do vậy nên khi cho con bú mẹ hạn chế đổi bên. Trường hợp mẹ sợ ngực không đều do cho con bú lệch thì có thể dùng máy vắt sữa, hút ra lượng sữa trong bầu ngực còn lại và bảo quản cho bé dùng sau.
Sữa mẹ thay đổi theo thời tiết: lượng nước sữa trong sữa mẹ sẽ thay đổi theo thời tiết, đặc biệt vào mùa hè, nước sữa sẽ ra nhiều hơn để làm dịu cơn khát của trẻ.
Mẹ cần nhiều nước hơn: phụ nữ trong giai đoạn cho con bú thường dễ bị khát hơn so với trạng thái bình thường. Vậy nên trước khi cho con ty, mẹ nên uống 1 cốc nước lớn để kích thích sữa về và đảm bủ đủ lượng nước cần thiết trong cơ thể
Sữa mẹ thay đổi theo giới tính: lượng sữa mẹ khi có bé trai thường nhiều hơn 25% các mẹ có bé gái. Đây là kết quả sau khảo sát của tổ chức bảo vệ trẻ sơ sinh Cộng hòa liên bang Hoa Kỳ công bố.
2. Mẹ nên ăn gì để nhiều sữa cho con bú?
Trong giai đoạn cho con bú, trung bình mỗi ngày người mẹ có thể tiết ra khoảng 1 lít sữa trong khi đó nhu cầu sữa của trẻ giai đoạn 0 – 6 tháng trung bình cần 0,75 lít – 1,05 lít/ngày. Có khoảng 44% trẻ em được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu còn lại các mẹ đều bổ sung cho bé lượng sữa thiếu hụt bằng sữa bột công thức.
Nếu mẹ cũng đang trong tình trạng ít sữa, không đủ sữa cho con ty, có thể thêm các loại thực phẩm dưới đây vào khẩu phần ăn, đảm bảo sữa sẽ về ướt áo.
Bột yến mạch – thực phẩm lợi sữa sau sinh
Bột yến mạch có thể giúp các mẹ đang cho con bú tăng cả về chất và lượng sữa. Nó kích thích sản xuất oxytocin, một hoocmon giúp quá trình sinh nở dễ dàng và kích thích sản sinh sữa.
Một bát cháo yến mạch ấm nóng cũng là món ăn giúp nhiều phụ nữ giảm tỉ lệ căng thẳng và trầm cảm sau sinh. Loại thực phẩm có nhiều chất xơ tự nhiên này rất dễ chế biến và tiêu hóa. Nhưng mẹ chú ý tránh dùng bột yến mạch ăn liền đóng gói, do chúng thường chứa quá nhiều muối và đường.
Cỏ cà ri – thực phẩm lợi sữa cho mẹ
Tên loại cỏ này có thể xa lạ với nhiều mẹ trẻ nhưng mẹ có thể tìm kiếm thông tin từ những người lớn tuổi hoặc trên công cụ tìm kiếm để biết hình ảnh của cỏ cà ri như thế nào. Cả hạt và lá của cỏ cà ri đều là những thực phẩm lợi sữa tuyệt vời, kích thích tiết sữa mẹ. Chất choline trong loại cây này còn đảm bảo sự phát triển thích hợp của trẻ sơ sinh. Các bà mẹ nên uống một tách trà cỏ cà ri mỗi ngày. Để pha trà mẹ hãy ngâm 1 thìa canh hạt cỏ vào một cốc nước qua đêm và đun sôi hỗn hợp này vào sáng hôm sau. Nếu thích hương vị của loại cỏ này, mẹ cũng có thể thêm một ít bột hạt hay lá cỏ cà ri tươi vào canh, súp hoặc sinh tố,
Chú ý: Không nên dùng cỏ cà ri nếu bị tiểu đường hoặc dị ứng đậu phộng. Loại cỏ này cũng không được khuyến cáo dùng trong thời kỳ mang thai.
Trứng – thực phẩm lợi sữa cho bà đẻ
Đây là loại thực phẩm ngon và rất giàu dinh dưỡng cho các bà mẹ đang cho con bú. Trứng có nhiều protein, lutein, vitamin B12 và D, riboflavin, folate và choline, nhiều dưỡng chất giúp trẻ sơ sinh phát triển khỏe mạnh và ngăn ngừa nhiều khuyết tật liên quan đến não. Chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng phụ nữ đang mang thai và cho con bú nên thêm vài quả trứng trong chế độ ăn hằng ngày của mình. Tuy nhiên, mẹ đừng ăn quá 5 quả/ngày để không mắc chứng đầy bụng nhé.
Cá hồi – thực phẩm lợi sữa cho con bú
Các loại cá, đặc biệt là cá hồi, nên được đưa vào chế độ ăn uống của phụ nữ mang thai cũng như các bà mẹ đang cho con bú. Cá hồi rất bổ dưỡng, cung cấp protein và DHA, một loại axit béo omega-3 rất quan trọng đối với sự phát triển của hệ thần kinh của bé. Hấp thụ cá hồi khi mang thai giúp chất lượng sữa mẹ được cải thiện đáng kể trong thời kỳ cho sữa đầu. Tuy vậy mẹ cũng nên kiểm soát lượng ăn không nên quá 336g/tuần.
Cà rốt – thực phẩm lợi sữa cho con bú
Trong thời kỳ mang thai và suốt giai đoạn cho con bú, mẹ nên dùng nhiều thực phẩm giàu vitamin A như cà rốt. Vitamin A hỗ trợ sự phát triển lành mạnh của thai nhi và trẻ sơ sinh, đặc biệt để hoàn thiện phổi. Thêm vào đó, cà rốt chứa alpha- và beta-carotene, giúp mô vú khỏe hơn và thúc đẩy tiết sữa. Có rất nhiều món ăn có thể chế biến được từ cà rốt như luộc, hấp, salad hoặc nước ép. Mách mẹ 1 mẹo nhỏ là dùng cà rốt đắp lên ngực có thể điều trị được chứng căng tức ngực trong thời gian cho con bú.
Rau chân vịt (rau bina) – thực phẩm lợi sữa cho mẹ mới sinh
Rau chân vịt cũng như các loại rau ăn lá xanh đậm khác như cải xoăn, cải cầu vồng, cải rổ và bông cải xanh, là thực phẩm cần thiết cho các mẹ đang cho con bú. Vitamin A trong rau chân vịt đảm bảo sự phát triển lành mạnh của trẻ, chất chống oxy lại tăng khả năng miễn dịch của bé. Loại rau này cũng chứa folate, giúp ngăn ngừa các dị tật bẩm sinh khi dùng trong thời kỳ mang thai. Thêm vào đó, rau chân vịt rất có lợi với những mẹ bị mất máu nhiều khi sinh hay đang hồi phục sau sinh mổ.
Gạo lứt – thực phẩm lợi sữa cho phụ nữ sau sinh
Gạo lứt tốt hơn gạo trắng do có lượng chất xơ và dưỡng chất cao. Ngoài ra, gạo lứt còn cung cấp lượng calo cần thiết cho cơ thể người mẹ, để sản xuất sữa chất lượng tốt nhất, hỗ trợ sự phát triển và tăng trưởng của bé trong giai đoạn đầu. Gạo lứt còn giúp tăng cường sức khoẻ tinh thần và miễn dịch của mẹ trong thời kỳ tiết sữa. Mẹ nên dùng một cốc gạo lứt nấu chín cho bữa trưa hoặc tối. Hãy nhớ ngâm gạo trong nước vài giờ trước khi nấu, để cơm dễ chín hơn.
Sữa bò – thực phẩm lợi sữa
Trong thời kỳ cho con bú, mẹ nên uống ít nhất 2 ly sữa mỗi ngày để giúp tăng cường canxi và tăng lượng sữa về trong mỗi cữ bú của bé. Hãy nhớ uống trước khi cho con ty khoảng 15 – 20 phút là thời gian lý tưởng nhất
Hạnh nhân – thực phẩm lợi sữa cho sản phụ
Hạnh nhân và nhiều loại hạt khác như óc chó hay hạt điều đều chứa nhiều chất đạm, chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa rất quan trọng đối với sức khoẻ tổng thể của người mẹ cũng như của trẻ sơ sinh. Nên ăn 5 – 6 hạt hạnh nhân đã ngâm mềm mỗi ngày, tránh các loại đã rang và thêm muối. Đừng ăn hạnh nhân nếu mẹ có tiền sử dị ứng với các loại hạt.
Quả cam – thực phẩm lợi sữa cho mẹ
Hàm lượng vitamin C trong cam rất quan trọng trong việc sản sinh sữa mẹ. Trong thời kỳ cho bé bú, các mẹ nên uống khoảng 2 ly nước cam mỗi ngày. Lưu ý: Tránh uống quá nhiều nước cam, vì axit xitric trong đó có thể khiến bé đầy bụng và quấy khóc.
Đu đủ – thực phẩm lợi sữa sau sinh
Chân giò hầm đu đủ là món ăn tuyệt vời cho mẹ sau sinh để sữa về nhiều hơn. Tuy nhiên nếu đã chán ngán với món ăn này vì phải ăn quá nhiều, mẹ cũng có thể đổi sang ăn đu đủ chín. Đây được xem là loại thực phẩm có tác dụng hỗ trợ tăng lượng sữa mẹ tốt nhất từ xưa đến nay. Đặc biệt với các mẹ sinh mổ thì ăn đu đủ cũng giúp nhanh hồi phục sức khỏe và về sữa nhiều hơn.
Trà vằng – thực phẩm lợi sữa mà không béo
Theo quan niệm dân gian xưa, chè vằng có tác dụng kháng khuẩn, nhanh lành vết thưởng, làm tăng nhanh tái tạo tổ chức, có tác dụng đối với bệnh nhân thiếu máu, vàng da. Đối với các sản phụ thì chè vằng còn được biết đến như một dược liệu giúp lợi sữa, phục hồi sau sinh, cho làn da hồng hào hơn. Ngoài việc mua cây vằng tươi hoặc khô ở ngoài trợ về nấu trà, mẹ cũng có thể dễ dàng tìm ra thực phẩm này ở dạng đóng gói trong hầu hết các siêu thị mẹ và bé.
Khoai lang – thực phẩm lợi sữa cho phụ nữ sau sinh
Không chỉ là thực phẩm tốt cho mẹ trong giai đoạn mang thai, khoai lang còn rất tốt cho mẹ sau sinh nhờ vào hàm lượng beta-carotene dồi dào giúp tăng lượng sữa tiết ra từ cơ thể mẹ
Quả sung – thực phẩm lợi sữa cho mẹ
Sung là loại quả có vị chát và tác dụng nhuận tràng, tăng cường sữa mẹ với hàm lượng chất béo rất thấp, giàu canxi, chất khoáng, sắt và photpho.
Cá chép – thực phẩm lợi sữa cho con bú
Cá chép không những có lợi cho phụ nữ có thai mà phụ nữ sau sinh cũng nên ăn cá chép mỗi tuần. Cá chép có chứa nhiều protid giúp thúc đẩy tử cung co bóp, đẩy máu dư ra ngoài, rút ngắn thời gian ra sản dịch.
Hy vọng với những chia sẻ “ăn gì để nhiều sữa cho con bú” trên đây đã góp phần giúp mẹ tạo một danh sách những thực phẩm lợi sữa sau sinh cần thiết mà không phải băn khoăn suy nghĩ nhiều nữa nhé.